Playback Theatre dla migrantów:
rozmowa w języku duszy
Natalia Nemkevich
Historia każdego zasługuje na wysłuchanie
Współczesna sytuacja kryzysowa na świecie dyktuje nowe warunki życia dla migrantów, którzy przybyli do Polski z Białorusi i Ukrainy. Prawdziwe historie migrantów malują ich życie w niebezpieczeństwie, w stresie, wyjaśniają ich potrzeby akceptacji i szacunku, bycia wysłuchanym i zrozumianym, znaczenie nowych więzi emocjonalnych, przynależności do grupy osób o podobnych poglądach, potrzebę wsparcia grupowego i wzajemnej pomocy psychologicznej. Osoby, które przeprowadziły się do innego kraju, często borykają się z wieloma problemami adaptacyjnymi. Euforia po przeprowadzce zamienia się w trwogi i niepokoje – zrobić coś źle, okazać się niezrozumianym, lub czegoś nie zrozumieć, stracić pracę, zachorować, zadłużyć się lub zostać bez środków do życia. Wszystko to potęguje izolacja społeczna. Brak sieci kontaktów i bariera językowa staja się przyczyna niepewności nawet w sytuacjach, które nigdy wcześniej nie stanowiły problemu.
Nowy kraj z inną kulturą i tradycjami, poszukiwanie mieszkania i pracy, zmiana statusu społecznego i zawodowego, brak znajomych – to dodatkowy codzienny stres, który wymaga od człowieka dodatkowego wysiłku fizycznego i moralnego by utrzymywać dobry stan emocjonalny i psychiczny, szybko podejmować ważne decyzji i uczyć się języka obcego. Dlatego osoby, które niedawno przeprowadziły się do innego kraju, potrzebują programów pomocy społecznej i psychologicznej, które ułatwią im adaptację, integrację i włączenie w aktywne życie.
Najbardziej narażone na migrację są kobiety i młodzież. Kobiety w nowym kraju tracą status społeczny – wiele z nich musi pracować w niewykwalifikowanej pracy, przejmują wszystkie troski o problemy domowe, rodzinę i dzieci, w wyniku czego znajdują się w izolacji i zależności ekonomicznej. Takie sytuacje bardzo silnie wpływają na stan emocjonalny kobiet, często prowadzą do depresji.
Dzieci i młodzież w migracji często mają trudności z przeprowadzką do nowego kraju, utratą przyjaźni, niepewnością, lękiem przed barierą językową, potrzebują wsparcia emocjonalnego, społeczno-psychologicznych i kreatywnych form interakcji grupowych, które pozwalają znaleźć nowych przyjaciół, nawiązać nowe kontakty i dołączyć do grup zainteresowań.
Natalia Nemkevich
Członek Europejskiego Stowarzyszenia Psychodramy (PAFE), Certyfikowana Terapeuta Psychodramy, Playback Praktyk. Organizator i kierownik teatrów playback na Białorusi i w Polsce (playback Teatr Moment w Mińsku, playback Teatr Szpilka (Gdańsk), playback Teatr Komandirowka (Sopot). Dyplom Instytutu Moreno – Członek Nordyckiej Rady Ekspertów ds. Psychodramy, Socjometrii i Psychoterapii Grupowej oraz członek FEPTO – Federation of European Psychodrama Training Organizations, certyfikowany Playback praktyk Ukraińskiej Szkoły Teatru Playback zgodnie ze standardami Playback Theatre Center (Nowy Jork).
Przyjechałam z Białorusi 2 lata temu, mieszkam w Gdańsku. W przeszłości nauczyciel psychologii w instytutach, autor i koordynator programów psychodramatycznych i edukacyjnych, socjopsychologicznych projektów twórczych z młodzieżą, dorosłymi, osobami w sytuacjach kryzysowych. W nowym życiu asystent nauczyciela w polskiej szkole, lider projektów playback. Lubię improwizować i żyć grając.
Teatr playback: adaptacja, integracja, samorealizacja, empatia, zjednoczenie, uzdrowienie
Ogromny potencjał w adaptacji, integracji, samorealizacji migrantów ma Teatr playback. Udział we wspólnej działalności teatralnej pomaga szybciej dostosować się do nowego życia w nowym kraju, poznać polskie tradycje, wartości kulturowe, cechy językowe, radzić sobie z trudnymi emocjami, stać się bardziej pewnym siebie, uwolnić swój potencjał twórczy, uwolnić się od wewnętrznego napięcia emocjonalnego. Założyciel teatru niestandardowego, Amerykanin Jonathan Fox, w 1975 roku wraz ze swoją żoną stworzył pierwszą grupę teatralną. Obecnie playback istnieje w ponad 60 krajach na całym świecie.
Teatr playback to interaktywna akcja oparta na spontanicznej zabawie i improwizacji aktorów. Widzowie, którzy przyszli na przedstawienie, opowiadają prawdziwe historie ze swojego życia i obserwują, jak aktorzy od razu grają na scenie. Dorośli, każdy z własnym doświadczeniem życiowym, znajdują się w sytuacji, w której trzeba zagrać historię drugiego, improwizować na scenie tu i teraz. Brzmi rytualne zdanie: „zobaczmy…”
Na scenie kilka osób, nie zgadzając się między sobą, nie ćwicząc, gra jedno uczucie, jeden stan narratora. Aktorzy przegrywają tak, jak usłyszeli odpowiedź. Daje to narratorowi i widzom możliwość zobaczenia nowego kontekstu w tym wydarzeniu, innego znaczenia. Rodzi się atmosfera zrozumienia i empatii, osoba, która podzieliła się swoją najskrytszą historią, zdaje sobie sprawę, że jest akceptowana i dzieli się z nim swoimi uczuciami.
Efekt pola w teatrze Playback jest obecny. Prezenter zwraca się do sali z propozycją opowiedzenia swojej historii, a narrator jest dosłownie wypychany przez jakąś nieznaną siłę na scenę, aby przed kilkudziesięcioma widzami podzielić się swoimi najskrytszymi, pozornie bezpiecznie ukrytymi w głębi duszy, doświadczeniami. I ma możliwość dzielenia się swoim smutkiem lub radością z ludźmi. Dobroczynne poczucie wzajemnego zrozumienia ogarnia salę, poczucie jedności , poczucie bycia częścią jednej całości. Daje poczucie bezpieczeństwa i zaufania do świata. Nie jesteś sam. Jestem z Tobą. Rozumiem Cię.
Częściej ludzie przedstawiają osobiste Głębokie historie, złożone emocjonalnie, a czasem nawet bolesne. Założyciel playback kierunku, Jonathan Fox, uważał, że playback w swej istocie niesie uzdrowienie, to coś więcej niż tylko rozrywka. „Staramy się odtworzyć atmosferę, w której nie ma granicy między sztuką a uzdrawianiem”. Playback nazywany jest społecznym Teatrem improwizacji psychologicznej. Tutaj skupiamy się na odtwarzaniu uczuć, emocjonalnego obrazu historii, a nie Wydarzenia. Łańcuch wydarzeń nie jest tak ważny, jak to, jak psychologicznie zostały zabarwione. Głównym zadaniem Teatru Playback jest łączenie historii ludzi. Ważne jest, aby ludzie słyszeli się nawzajem, łączyli się historiami, byli nasyceni empatią, odpoczywali emocjonalnie i psychicznie. W krótkim czasie spotkania w Teatrze playback nieznajomi, którzy dzielą się swoimi historiami w ciepłej, bezpiecznej atmosferze otwartości i akceptacji, stają się dobrymi przyjaciółmi, zdolnymi zrozumieć i wspierać. Teatr playback to przestrzeń, w której ważny jest głos każdego uczestnika, a dla każdej historii jest miejsce na scenie.
Doświadczenie w projektach playback: spontaniczność jako zasób osobisty
„Potrzebujemy historii, aby zbudować sens naszego życia”, pisze w swojej książce” playing real life in playback Theatre „ Joe Salas, małżonek i profesjonalny partner Jonathana Foxa, założyciela playback Theatre. Psychodrama (J. L. Moreno) dała światu Teatr spontaniczności, pomagający żyć grając, patrzeć na świat twórczo z humorem, być w ruchu i harmonii ze swoimi rolami życiowymi, zmieniać się i łatwo się dostosowywać. Playback Theatre (J. Fox, J. Salas) w tradycjach psychodramatycznych łączy i uzdrawia ludzi prawdziwym spotkaniem, historiami, poczuciem, stworzeniem. Podejście psychodramatyczne jest jednym ze źródeł teatru playback. Adaptacja i integracja migrantów to poszukiwanie i poznawanie siebie, przymierzanie nowych ról społecznych, samorealizacja w nowych warunkach życia w innym kraju, przyjęcie wizerunku „nowego ja”, nowych znaczeń, nowych działań, nowego życia.
Wszystko to wymaga od prawdziwej osoby w stanie kryzysu ogromnych sił emocjonalnych, zasobów osobistych, energii życiowej. Takie zasoby energetyczne uczestnicy otrzymują w twórczych projektach społecznych organizacji społecznych w Gdańsku i Sopocie, uczestnicząc w zajęciach, warsztatach, próbach, próbach otwartych, performancach playbacku. Teatr playback powstawał w projektach, jako grupa wzajemnej pomocy i twórczej samorealizacji. Uczestnikami różnych programów były kobiety, młodzież, migranci i polscy mieszkańcy. Zrealizowane są potrzeby wsparcia społeczno-psychologicznego, empatii, możliwość otwartego mówienia o swoich problemach i prawach podczas prób i występów w performansach.
Stowarzyszenie Na Drodze Ekspresji z powodzeniem realizuje projekty playback dla dorosłych, młodzieży i osób niepełnosprawnych.
Praktyczne korzyści programu: samorozwój i samorealizacja poprzez uczestnictwo w działaniach dodatkowych poza pracą; zwiększenie kompetencji komunikacyjnych, wypracowanie umiejętności konstruktywnej komunikacji poprzez przepracowanie i odgrywania różnych sytuacji podczas warsztatów; ułatwienie adaptacji w nowej kulturze i środowisku społecznym poprzez wymianę informacjami i doświadczeniami z innymi uczestnikami; odbudowanie sieci kontaktów, nawiązanie nowych znajomości, wsparcie; zwiększenie spontaniczności, witalności, umiejętności miękkich i pewności siebie poprzez wystąpienia teatralne. Rozwój osobistego potencjału twórczego: umiejętności aktora Playbek; sztuka
aktorska w życiu codziennym; rozwój elastyczności psychicznej i spontaniczności; lepsze rozumienie siebie i innych poprzez opowiadanie i słuchanie historii; sztuka improwizacji; umiejętność pracy w grupie.
W ten sposób Teatr playback leczy i łączy ludzi własnymi historiami, okazją do opowiedzenia o sobie i bycia wysłuchanym. Szczególnie trudno jest być wysłuchanym przez osoby z określonej kategorii lub mniejszości, takie jak migranci, osoby niepełnosprawne, młodzież. Teatr playback powstaje tam, gdzie istnieją problemy społeczne dla osób, które przeżyły traumę, doświadczają przemocy politycznej i prześladowań, znajdują się w sytuacjach kryzysowych. Język playback teatru jest uniwersalny i zrozumiały dla ludzi z różnych krajów. Teatr playback to uzdrawiająca rozmowa w języku Duszy.
Inspiracja jest tutaj.
